Windykacja wierzytelności w Niemczech. Część 1 – postępowanie przedsądowe

Zapobieganie powstawaniu przeterminowanych wierzytelności i ściąganie zaległych należności jest procesem, wymagającym aktywnego działania po stronie wierzyciela. Ze względu na różnorodne mechanizmy w prawie niemieckim, służące zabezpieczeniu roszczeń, należy rozróżnić 3 etapy dochodzenia / windykacji wierzytelności. Przedsądowe dochodzenie roszczeń, postępowanie sądowe oraz egzekucja komornicza.

 

1. Właściwość prawa

Sytuacja wyjściowa często wygląda podobnie. Towar został dostarczony lub usługa wykonana. Rachunek wystawiony i przesłany kontrahentowi. Ostatnim brakującym elementem pozostaje płatność dłużnika.

Pierwszym pytaniem powstającym w związku z zarządzaniem wierzytelnościami o charakterze transgranicznym powinno być, przepisy którego Państwa znajdą zastosowanie w odniesieniu do danej wierzytelności?

W razie odpowiedniego postanowienia umownego odpowiedź jest prosta. Jednakże w wielu przypadkach strony nie podejmują uzgodnień w zakresie prawa właściwego dla danej transakcji. W tym wypadku należy sięgnąć po przepisy Prawa Prywatnego Międzynarodowego.

Poniższe rozważania dotyczą sytuacji, gdy prawem właściwym jest prawo niemieckie.

 

2. Upomnienie

Jeżeli mimo wyznaczonego terminu dłużnik nie ureguluje należności, kolejnym krokiem powinno być wysłanie mu upomnienia, wzywającego do uregulowania należności w oznaczonym terminie. Jeżeli mimo upływu tego terminu dłużnik nie ureguluje rachunku, popada w zwłokę z płatnością. Od tego momentu wierzyciel może domagać się odsetek za opóźnienie w płatności. Możliwe jest także dochodzenie odszodowania za zwłokę, m.in. kosztów dochodzenia roszczenia przez adwokata.

Zgodnie z regulacją niemieckiego kodeksu cywilnego dłużnik wierzytelności pieniężnej popada w zwłokę – niezależnie od upomnienia – w termnie trzydziestu dni od chwili, gdy wierzytelność stała się wymagalna, a on – dłużnik – otrzymał rachunek. Jeżeli dłużnikiem jest konsument, konieczne jest ponadto odpowiednie pouczenie na rachunku lub zestawieniu płatności.

Często spotykanym poglądem jest, iż by podjąć jakiekolwiek dalsze kroki w celu wyegzekwowania należności, należy wysłać dłużnikowi trzy upomnienia. Pogląd ten nie ma jednak podstaw w obowiązujących przespisach. Jeżeli roszczenie jest wymagalne i dłużnik otrzymał rachunek, już pierwsze upomnienie może wywołać skutki w postaci zwłoki z płatnością.

Upomnienia nie można jednak zastąpić samym wyznaczeniem terminu płatności na rachunku, chyba że odpowiedni termin wynika z umowy zawartej między stronami, a zapis na rachunku jest jedynie wskazówką na umowne postanowienie.Upomnienie nie jest w takiej sytuacji konieczne.

Upomnienie może być ponadto zbędne w sytuacji, gdy dłużnik ostatecznie odmówi spełnienia świadczenia lub w związku ze szczególnymi okolicznościami sprawy słuszne jest natychmiastowe powstanie zwłoki dłużnia.

 

3. Zwłoka dłużnika

Konsekwencją zwłoki dłużnika jest powstanie po stronie wierzyciela roszczeń odszkodowawczych.

W pierwszej kolejności należy w tym kontekście wymienić odsetki za zwłokę. Wysokość odstek uzależniona jest od stopy referecyjnej i wynosi w transakcjach z udziałem konsumentów 5 punktów procentowych w skali roku ponad stopę referencyjną. W przypadku należności pieniężnych, gdy transakcji odbywa się bez udziału konsumenta, odsteki wynoszą 9 punktów procentowych ponad stopę referencyjną.

Na chwilę obecną stopa bazowa wynosi -0,88 %. Odestki za zwłokę wynoszą zatem odpowiednio 4,12 % oraz 8,12 % w skali roku.

W przypadku zwłoki dłużnika wierzyciel może także zlecić dochodzenie wierzytelności pełnomocnikowi, np. adwokatowi, a kosztem jego działalności obiążyć dłużnika. Istotne jest jednak, by w chwili przekazania sprawy adwokatowi dłużnik znajdował się już w zwłoce ze świadczeniem.

Jeżeli dłużnik należności pieniężnej nie jest konsumentem, wierzyciel może się domagać   zryczałtowanego odszkodowania w wysokości 40 €. W przypadku powstania dalszej szkody w postaci kosztów dochodzenia roszczenia, np. przez adwokata, zryczaltowane odszkodowanie należy zaliczyć na poczet tych kosztów.

 

4. Dane zamieszkania dłużnika

Częstą przeszkodą dochodzenia wierzytelności jest brak informacji o miejscu zamieszkania lub siedzibie dłużnika. W takiej sytuacji wierzyciel może zasięgnąć informacji w odpowiednim urzędzie meldunkowym. Zakres posiadanych przez urzędy informacji jest jednak ograniczony, gdyż nie ma centralnego biura medlunkowego, obejmującego cały teren Niemiec. Każdy urząd zatem może sprawdzić jedynie stan informacji własnej bazy danych.

Inaczej sytuacja kształtuje się w przypadku podmiotów, podlegających wpisowi do niemieckiego rejestru sądowego (m.in. spółki z o.o., spółki akcyjne). Tutaj możemy zasięgnąć informacji z rejestru sądowego, obejmującego terytorialnie cały obszar Niemiec.

 

Jeżeli nie uda nam się przedsądowo skłonić dłużnika do uregulowania należności, pozostaje nam droga sądowa. Wiecej informacji na ten temat znajdą Państwo w dalszej części.

Auf unserer Internetseite benutzen wir sog. Cookies. Näheres dazu finden Sie unter Datenschutz . Durch den weiteren Besuch unserer Internetseite stimmen Sie der Speicherung und Nutzung der Cookies zu. Sie können jederzeit die Speicherung der Cookies in Ihrem Internetbrowser deaktivieren und die gespeicherten Cookies von Ihrem Gerät entfernen.
OK. Ich bin einverstanden